13 Şubat 2015 Cuma

Devşirmelikte Çocuklar Zorla Mı Alınıyordu?


"Devşirme" saray hizmetleriyle bostancılıkta ve yeniçeri ocağında istihdam olunmak üzere toplanan Hıristiyan çocukları hakkında kullanılan bir tabirdir.
Sultan Çelebi Mehmed ve oğlu Sultan İkinci Murad zamanlarında Rumeli'deki bir kısım Hıristiyan tebaadan yedi sekiz yaşına kadar çocukların devşirilmesi kanun oldu. İşte bu suretle bir kısım tebaadan çocuk toplamaya mahsus olan "Devşirme Kanunu" meydana çıktı. Çocuklarını vermek için ailelerin yarıştıkları bilinen bir gerçektir. Bunun yanında kanunla belirlenmiş sayılarda alınan çocukların bazıları kaçar veya gitmek istemezdi. Bu gibi çocuklar zaten alınmaz ve ailelerine iade edilirdi.
Kanun gereği Hıristiyan çocuklarının en asilleri seçilirdi. Birden fazla çocuğu olan ailelerin daha müsait ve daha sıhhatli olan bir çocuğu seçilirdi. Bir oğlu olanın çocuğu alınmayarak babasının hizmetine bırakılırdı. Alınacak çocukların orta boylu olmasına dikkat edilirdi. Endamı mütenasip olanlar saray için seçilirlerdi. Yahudilerden devşirme alınmazdı.
Bu çocuklar, saraya veya acemi ocağına alınmadan evvel sivil Müslüman Türk ailelerin yanında büyük bir itina ile yetiştirilerek, İslam terbiyesi görürlerdi. Dini bilgileri ve Türkçeyi öğrenirler daha sonra saraya yahut ocağa alınırlar, burada da mükemmel bir tahsil gördükten sonra, sıraları gelince liyakat ve kabiliyetlerine göre çeşitli devlet hizmetlerine tayin edilirlerdi.
Saraya alınan Enderun Mektebi'nde eğitim görürlerdi. Sarayda her koğuşun ve sınıfın fertlerinin kaydına mahsus defterler olup, bunların saray terbiyesi üzere yetişmeleri için her koğuşta lala tabir edilen hocalar vardı.
Sadrazamlığa kadar yükselen bu kişiler içinde devlete büyük hizmetler etmiş olanları çoktur. Sokullu Mehmed Paşa, Kuyucu Murad Paşa, Davud Paşa, Hadım Ali Paşa, Ferhat Paşa, Moralı Hasan Paşa, Kara Murat Paşa, Mimar Kasım Ağa bunlardan bazılarıdır. Devşirmeler içinde ihanet edenleri olduğu gibi, devşirme olmayıp da Müslüman ailelerin çocuğu olarak yetişmiş ve devletin en üst idaresine kadar gelmiş devlet adamlarının ihanetleri de oldukça fazladır.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder