Nüfus bakımından çok hareketli bir geçmişe sahip olan İstanbul, tarihte en çok göç alan şehirlerden biri olmuştur. Bugün de devam eden bu duruma engel olmak için Osmanlılar zamanında bir dizi yasaklar getirilmiştir. İstanbul'un fethinden sonra şehrin çeşitli mahalleleri Anadolu'dan getirilen göçmenlerle kurulmuştur. Mesela bugünkü Aksaray semtini Aksaray şehrinden gelenler kurmuş ve semt, ismini bunlardan almıştır. Bu gibi göçler öyle çok olmuş ki, şehrin nüfusu kısa zamanda ikiye üçe katlanmıştır.
1477 tarihindeki tespitlere göre şehrin nüfusu 100 bin idi. 1535'te bu rakamın 400 bin olduğu, 1550'de 500 bine yaklaştığı kaydedilmektedir. Hızla artan nüfus karşısında ortaya çıkan çok çeşitli sıkıntılar sebebiyle şehre yerleşmek için gelenlere artık izin verilmemiştir. Sadece devlet görevlilerinin ve ihtiyaç olabilecek kişilerin yerleşmesine izin verilmiştir. Bu sebeple göçün önüne geçmek için çok çeşitli yasaklar getirilmiş, hatta ziyaret için gelenlere bir çeşit "serbest dolaşma belgesi" olan "mürur tezkiresi" denilen izin belgesi verilmiş ve ziyaretçiler ancak bu belge ile şehirde dolaşabilmişlerdir. Bu belgeyi alanlar, şehirde işleri bittiği zamana veya taahhüt ettikleri vakte kadar kalıp sonra terk etmeye söz vermiş olurlardı. Terk etmeyenler eninde sonunda yakalanır ve geldikleri yere gönderilirdi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder